Breaking News

2021-आर्थिक संकल्पांची अर्धवार्षिक आठवण

जूनची अखेर म्हणजे 2021 हे अर्धे वर्ष लवकरच संपणार. बदलत्या आर्थिक स्थितीचा परिणाम झाला नाही, असा माणूस सापडणार नाही. पण आता व्यवहार सुरु झाले असताना आपणच केलेल्या आर्थिक संकल्पांची आठवण करण्याची आणि त्यात जे करायचे राहिले आहे, ते करण्याची हीच वेळ आहे.
नव्या वर्षांत नवे संकल्प करण्याची पद्धत आहे, त्यानुसार अनेक जण संकल्प करतात. पण अनेकदा त्यांची आठवण पुढील एक जानेवारीलाच होते, असा अनेकांचा अनुभव आहे. या वर्षाच्या सुरवातीला आपणही असे काही आर्थिक संकल्प केले होते. त्यांची आठवण एकदम एक जानेवारी 2022 ला होऊ नये, म्हणून त्या संकल्पांची आठवण आपण आज करणार आहोत. त्याचे दुसरे कारण म्हणजे जून महिना आता संपणार आहे, म्हणजे बरोबर निम्मे वर्ष संपणार आहे. त्यामुळे आपण केलेल्या संकल्पांचे पुनरावलोकन करण्याची हीच वेळ आहे.
कोरोनाच्या संकटामुळे देशाचे अर्थकारण जसे बदलून गेले आहे, तसेच आपले अर्थकारणही साहजिकच बदलले आहे. यावर्षी होत असलेले बदल जेवढे आमुलाग्र आहेत, तेवढेच तो दूरगामी आहेत. त्यामुळे त्या संकल्पांकडे अधिक गंभीरपणे पाहण्याची गरज आहे. या संकल्पांना एक दिशा मिळावी म्हणून आपण 2021 निमित्त 21 संकल्प केले होते. त्या सर्व संकल्पाची ही उजळणी. यातील15 संकल्प आपण पूर्ण केले असतील तर आपण आपल्या आर्थिक नियोजनाविषयी चांगला विचार केला आहे, असे मानण्यास हरकत नाही. ज्यांनी 10 संकल्प पूर्ण केले असतील, त्यांना त्यांचे गुण वाढविण्याची ही अर्धवार्षिक संधी आहे. ज्यांना दहाही गुण मिळत नाही, ते आपल्या आर्थिक स्थितीविषयी अजूनही अजिबात विचार करण्यास तयार नाही, असा अर्थ होतो.

  1. गुंतवणूक आणि आर्थिक नियोजन ही आयुष्याच्या शेवटच्या काळात करण्याची बाब आहे, असा अनेकांचा समज आहे. त्यापासून दूर राहीन आणि कमाईला लागले की म्हणजे तरुणपणातच या दोन्ही गोष्टी सुरु करीन.
  2. कुटुंबाचा आरोग्य विमा काढणे, ही सर्वात पहिली गुंतवणूक असली पाहिजे. तो लवकरात लवकर काढून घेईन. कोरोना साथीच्या काळात आरोग्य विम्याचे महत्व अधोरेखित झाले आहेच.
  3. पॅन, आधार, डेबिट कार्ड आणि लायसनच्या कॉपी काढून त्या महत्वाच्या कागदपत्रांत ठेवून देईन. आपल्याला सेल्फमेल केली तर ही कागदपत्रे कधीही उपलब्ध होऊ शकतात. डीजीलॉकर या अ‍ॅपचा वापर केला तर ही कागदपत्रे सोबत ठेवण्याची आता गरज राहिलेली नाही. या कागदपत्रांची डिजिटल कॉपी अधिकृत आहे, असे सरकारने जाहीर केले आहे.
  4. सर्व बँका, सर्व गुंतवणुकीशी पॅन कार्ड – आधार कार्ड लिंक केलेले नसेल तर ते करून टाकीन. म्हणजे गुंतवणूक करताना तसेच काढून घेताना किंवा कोणतीही कार्यालयीन कामे करताना अडचण येणार नाही.
  5. म्युच्युअल फंड, आयपीओ आणि शेअर बाजारात गुंतवणूक करावयाची असल्यास त्यासाठी बंधनकारक असलेले डीमॅट खाते काढून स्वत:च्या नावानेच गुंतवणूक करीन. आणि त्याचे परिणाम आधी समजून घेईन. ही सर्व गुंतवणूक सुरवातीस आर्थिक सल्लागार किंवा गुंतवणूक कळणार्‍या मित्रामार्फत करीन. जी रक्कम नजीकच्या भविष्यात लागणार आहे, ती शेअर बाजारासारख्या जोखिमीच्या गुंतवणुकीत अडविणार नाही.
  6. क्रेडीट कार्ड शक्यतो वापरणार नाही आणि वापरले तरी एकच वापरेन. त्याचे हप्ते कधीच थकवू देणार नाही. कारण त्याच्या व्याजाचे दर अजिबात परवडणारे नाहीत.  
  7. मोबाइल बील, वीज बील, महापालिका कर, विमा हे डिजिटल पद्धतीने भरायला सुरवात करेन, रेल्वे आणि बसचे तिकीट ऑनलाइन काढीन, ज्यामुळे वेळ आणि पैसा वाचतो. शिवाय त्याचे वेगळे रेकॉर्ड ठेवण्याची गरज राहात नाही. मात्र या व्यवहारात
    जे पासवर्ड वापरले जातात, ते विशिष्ट काळाने बदलत राहीन आणि ते बदल एका छोट्या डायरीत लिहून ठेवेन. ती डायरी कधीच घराबाहेर नेणार नाही. बँक किंवा क्रेडीट कार्ड कंपनीकडून फोन करतो, असे सांगून युजर आयडी, पासवर्ड, जन्मगाव आणि जन्म तारीख विचारणार्‍या
    फोनवर काहीही माहिती देणार नाही.
  8. डिजिटल व्यवहारासाठी ऑनलाईन बँकिंगसारखा एक पर्याय आणि एकच अ‍ॅप वापरीन. डिजिटलचे सर्व पर्याय वापरण्याचा मोह बाजूला ठेवीन. कॅशबॅकसारख्या मार्केटिंगच्या फेर्‍यात अडकून अनेक अ‍ॅप वापरणार नाही.
  9. गरज नसलेल्या वस्तू किंवा सेवा केवळ डिजिटली आकर्षक दिसतात म्हणून खरेदी करणार नाही. विशेषतः मोठी खरेदी करताना तिची आपल्याला खरोखरच गरज आहे का, ती आपण नियमित वापरणार आहोत का, याचा दहा वेळा विचार करीन.
  10. कमी काळात अधिक लाभ होतो म्हणून ज्या अनेक योजना सांगितल्या जातात किंवा त्यात पैसे टाकण्याचा सल्ला दिला जातो, त्यावर अजिबात विश्वास ठेवणार नाही. रिझर्व बँक, इर्डा आणि सेबीचे तसेच अशा सरकारी व्यवस्थेचे नियंत्रण नसलेल्या गुंतवणूक आणि आर्थिक व्यवहारांपासून दूर राहीन.
  11. आपण व्यवहार करत असलेल्या बँका, गुंतवणूक, जीवनविमा, आरोग्य विमा, वाहन विमा, घराची आणि इतर मालमत्तेचे कागदपत्र एकत्र ठेवून त्याच्या नोंदी एका डायरीत करून ठेवीन. बँक खात्यांची संख्या वाढली असल्यास ती कमी करीन.
  12. काळानुसार निर्माण झालेल्या गुंतवणुकीच्या अनेक उत्कृष्ठ पर्यायांचा विचार करून गुंतवणुकीच्या नव्या आणि कायदेशीर साधनांमध्ये गुंतवणुकीला प्रारंभ करीन.
  13. गुंतवणुकीतील परंपरेचे उदाहरण म्हणजे सोन्यामध्ये होत असणारी मोठ्या प्रमाणावरील गुंतवणूक. गरजेपुरते दागदागिने घेणे हे योग्य. परंतु कमावलेले पैसे सातत्याने याच प्रकारात गुंतवणे टाळेन.
  14. पुढच्या पिढीसाठी जास्तीत जास्त प्रॉपर्टीज (घर, फ्लॅट, शेतजमीन, दुकानासाठी गाळा, ऑफिससाठी जागा) करून ठेवण्याकडे अनेकांचा कल असतो. पण या प्रकारची गुंतवणूक मोडण्याची वेळ आली तर ती वेळखाऊ असते, याचे भान ठेवीन.
  15. विमा निवडताना बहुतांशी वेळा तो किती परतावा देणार आहे, याचा विचार करूनच विमा खरेदी केला जातो. प्रामुख्याने आपले वय लक्षात घेऊन आपल्यावर असणार्‍या कुटुंबाच्या जबाबदार्‍या व भविष्यातील उत्पन्नाची सांगड घालत संरक्षण म्हणूनच शुद्ध विमा म्हणजे टर्म विमा खरेदी करण्यास प्राधान्य देईन. गुंतवणूक म्हणून विमा खरेदी करणार नाही.
  16. उत्पन्नाच्या 50 ते 60 टक्के भाग मासिक हप्त्यापोटी (ईएमआय) अनेकवेळा दिला जातो. त्यामुळे मासिक हप्ते पगाराचा मोठा भाग खाऊन टाकत असतात. एक स्वतःचे घर सोडले तर अन्य कुठल्याही गोष्टी शक्यतो कर्ज काढून खरेदी करणार नाही.
  17. पैशाचे योग्य नियोजन व खर्चाचे बजेट ठरवणे हे अत्यंत आवश्यक आहे. उत्पन्न – बचत (गुंतवणूक) = खर्च हे सूत्र अंगीकारणार.
  18. अलीकडच्या काळात शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड, विमा आणि निवृती वेतन याला अतिशय महत्व आले आहे. असे असले तरी माझ्या उत्पन्नाला आणि मानसिकतेला अधिक जोखीम असलेले पर्याय झेपत नसतील तर त्या मार्गाने जाणार नाही.
  19. अचानक येणार्‍या खर्चांसाठीचे नियोजन न करणे घातक ठरू शकते. यासाठी किमान काही रकमेची म्हणजे दोन ते तीन महिन्यांच्या खर्चाइतकी रक्कम कायम हाताशी ठेवीन.
  20. गुंतवणूक करत असताना गुंतवणूक तज्ञांचे मत व त्यांची मदत न घेता आपल्या मित्र परिवाराकडून अथवा नातेवाईकांकडून मिळालेल्या सल्ल्यानुसार गुंतवणूक केली जाते. सातत्याने होणार्‍या आर्थिक नियमातील बदलांमुळे व नवनवीन पर्यायांची उपलब्धता, यामुळे माहिती न घेता गुंतवणूक करणे टाळेल.
  21. आपण केलेल्या गुंतवणुकीची माहिती घरातील आपल्या सर्वात जवळच्या व्यक्तीला असलीच पाहिजे. ती असावी, यासाठी गुंतवणुकीविषयी त्या व्यक्तीशी अधूनमधून या विषयावर बोलत राहीन. वय अधिक असल्यास मृत्यूपत्र तयार करणे आणि सर्व गुंतवणुकीला वारसदारांची नावे लावलेली आहेत ना, याची खात्री करून घेईन.
    पैसे, गुंतवणूक, देशाचे अर्थशास्त्र आणि त्याचे आपल्यावर होणार्‍या परिणामांची तीव्रता वाढत चालल्याने आपल्याला त्यातले काही कळत नाही, असे म्हणण्यात काही शहाणपणा राहिलेला नाही. पैशांचाच विचार करणे, हा जसा वेडेपणा आहे, तेवढाच वेडेपणा हा त्याचा अजिबात विचार न करण्यात आहे. कारण त्यावरच आज सर्व काही अवलंबून आहे. खिशात पैसे नसले तर घराबाहेरही पडता येत नाही, इतके आपल्या आयुष्याचे पैशीकरण झाले आहे. खरे म्हणजे ते तसे व्हायला नको होते, पण ते झाले आहे, तर त्याचा सामना करण्याशिवाय आपल्यासमोर पर्याय नाही.

Check Also

लोकसभेचा ‘मत’संग्राम

जगातील सर्वांत मोठी लोकशाही असलेल्या भारतात लोकसभेची निवडणूक होत आहे. हा सामना भाजपप्रणित राष्ट्रीय लोकशाही …

Leave a Reply