10 मार्च 2019 रोजी 17व्या लोकसभा निवडणुकीचा कार्यक्रम भारताच्या निवडणूक आयोगाने जाहीर केला आणि त्यानंतर राजकीय वातावरण भलतेच तापायला लागले. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि भारतीय जनता पार्टीप्रणीत राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीचं सरकार पुन्हा येऊ न देण्यासाठी मोदी विरोधकांनी आकांडतांडव सुरू केले आहे. भिन्न विचारांचे(?) लोक, एकमेकांची तोंडे न पाहणारे नेते एकत्र येण्यासाठी धडपडताहेत, पण अजूनही काही जमत नाही. मायावती काँग्रेसला जवळ करायला तयार नाहीत, तसेच महाराष्ट्रात प्रकाश आंबेडकर यांनी तर झुलवत झुलवत काँग्रेसला जणू काही लाथाडलेच आहे.
प्रियंका गांधींच्या जीवावर राहुल गांधी देशात सर्वत्र राफेल राफेलची एकतारी वाजवत सुटलेत तेव्हा लोक त्यांची ‘रा फेल’ राहुल फेल अशी फोड करून खिल्ली उडवताहेत. भ्रष्टाचाराच्या नावाने बोंब मारणार्या राहुल-प्रियंकांची स्मृती इराणी यांनी जमीन घोटाळ्याची कागदपत्रे सादर करून भ्रष्टाचाराचे ‘फॅमिली पॅकेज’ राहुल-सोनिया-वड्रा परिवार अशा शब्दांत चक्क विकेट घेतली आहे. त्यामुळे सुरजेवाला यांना गांधी-वड्रा परिवाराच्या भ्रष्टाचारी सूरजसमोर दिवसाउजेडी अंधार दिसू लागला आहे. संसदेत मिठ्या मारणारे, डोळा मारणारे राहुल गांधी आता चेन्नईतल्या कॉलेज कुमारींसमोर जीन्स टीशर्टवर रॅम्प वॉक करू लागलेत आणि मला सर म्हणू नका राहुल म्हणा, असे आर्जव करताच अझराने ‘हाय राहुल’ असं म्हणून तीन तीनदा दाद देण्याचा प्रयत्न केला. काही ठिकाणी तर महिलांच्या घोळक्यात ‘किस बाई किस’चा खेळही रंगविला. लाजतात काय, मुरडतात काय, काय बोलावं? एका पक्षाच्या, ऐतिहासिक म्हणवणार्या पक्षाच्या राष्ट्रीय अध्यक्षाला हे शोभतं का? न शोभणार्या सर्व गोष्टी करून कदाचित राहुल गांधी गिनीज बुकमध्ये नाव चमकवायलाही कमी करणार नाहीत. हल्लीची राहुल गांधी यांची भाषणं ऐकल्यानंतर तर असे वाटायला लागलेय की भारत आताच स्वतंत्र झालाय आणि काँग्रेस पहिल्यांदा सत्तेवर येण्याची स्वप्न पाहायला लागलीय आणि म्हणूनच ते शेतकर्यांना कर्जमाफी आणि महिलांना आरक्षणाची गाजरे देत सुटलेत. मुंबईत आल्यावर या राहुल गांधींनी 500 चौरस फुटांची घरे देण्याचे गाजर संजय निरूपम यांच्या हाती सुपूर्द केले. राहुल गांधी यांना स्मृती इराणी भारताचा, काँग्रेसचा इतिहास समजावून सांगतील आणि 70 वर्षांच्या इतिहासात 55 वर्षांपेक्षा अधिक काळ काँग्रेस सत्तेवर होती याची आठवण करून देतील. राहुल गांधी अमेठीत स्मृती इराणींसमोर 2014 साली लढत देऊन लोकसभेत पोहोचले खरे, पण स्वतः विस्मृतीत गेल्यासारखे वागायला लागले आहेत. आता तर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी अमेठीत रायफलचा कारखाना सुरू करताना अमेठीची ओळख ‘रायफल निर्माण करणारी अमेठी’ अशी होईल, असे ठणकावून सांगितले. त्यामुळे ज्या लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक, महात्मा गांधी, जवाहरलाल नेहरू, इंदिरा गांधी, लालबहादूर शास्त्री आदींनी, दिग्गज नेत्यांनी काँग्रेस पक्षाची धुरा वाहिली त्या काँग्रेस पक्षाचा राष्ट्रीय अध्यक्ष राहुल गांधी सरबरीत आणि बिथरलेल्या व्यक्तीसारखे बोलतात तेव्हा हीच का भारताला स्वातंत्र्य मिळवून देणारी काँग्रेस आणि हेच काय ते काँग्रेसचे नेतृत्व? आज लोकमान्य टिळक, दादाभाई नौरोजी, महात्मा गांधी यांचे आत्मे स्वर्गात ढळढळा आसवं ढाळत असतील, तर जवाहरलाल नेहरू आपल्या पणतूच्या प्रतापामुळे कपाळावर हात मारून घेत ‘हेचि फळ काय मम तपाला?’ असा सवाल विचारत असतील.
मुंबईत 500 चौरस फुटाची गाजरं देणार्या राहुल गांधी यांना फार पूर्वी नको, पण अलीकडच्या काळात विलासराव देशमुख, सुशीलकुमार शिंदे, अशोक चव्हाण, पृथ्वीराज चव्हाण हे आपल्याच पक्षाचे मुख्यमंत्री होते आणि त्यांच्याकडे गृहनिर्माण, नगरविकास ही खाती होती आणि धारावीची जगविख्यात झोपडपट्टी विकासाच्या प्रतीक्षेत असताना साधे 250 चौ. फुटाचे घरही देऊ शकले नाहीत. या गोष्टी विस्मृतीत गेल्या काय? शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरेंसारखा जगाला हादरविणारा नेता शरद पवारांना मुंबईतल्या 40 लाख झोपडपट्टीवासीयांना मोफत घरे देण्याची योजना सुपूर्द करतो तेव्हा काँग्रेसचा मुख्यमंत्री असलेला ‘जाणता राजा’ जागेवर बसून (खुर्चीवरून उठण्याची तसदी न घेता) ती योजना स्वीकारून केराच्या टोपलीत टाकतो. हेच का झोपडपट्टीवासीयांचे प्रेम? शिवसेनेचे अॅड. अनिल परब यांनी विधान परिषदेत सणसणीत आरोप करताना अशोक चव्हाण यांनी 19 फेब्रुवारीच्या सरकारी शिवजयंतीच्या दिवशी सरकारी कर्मचार्यांच्या वसाहतीतला भूखंड बिल्डरच्या घशात घालण्याचा आरोप विधान परिषदेच्या रेकॉर्डवर आहे. पुण्याच्या एका बिल्डर मित्राच्या सल्ल्याने अशोक चव्हाण मुख्यमंत्री असताना कारभार करीत होते. मुख्यमंत्री अशोक चव्हाणांचे निकटवर्तीय डी. पी. सामंत यांच्यावर माधवराव भांडारी या भाजपच्या मुख्य प्रदेश प्रवक्त्यांनी वांद्राच्या सहकारी गृहनिर्माण संस्थेच्या भ्रष्टाचाराचे प्रकरण बाहेर काढले होते. हेच का अशोकरावांचे ‘आदर्श?’ राहुल गांधीजी हेच अशोकराव तुमच्या पक्षाचे प्रदेशाध्यक्ष आहेत आणि त्यांना मुख्यमंत्रीपदावरून हटवून पृथ्वीराजबाबांना मुख्यमंत्री पदावर बसवले त्याचे कारण तुम्हाला माहीत आहे ना? नगरविकास आणि गृहनिर्माण ही खाती असताना 500 चौ. फुटाचे निर्णय 15 वर्षात का होऊ शकले नाहीत? मग आताच 500 चौ. फुट, 33 टक्के महिलांना आरक्षण, कर्जमाफी यासारख्या आश्वासनांचे गाजराचे मळे आपण का बरे फुलवायला घेतलेत?
महिलांना आरक्षण आम्ही स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये दिले, महिलांसाठीचे धोरण आम्ही ठरविले, निर्णय आम्ही घेतले यासंदर्भात काँग्रेसवाले आणि पॉवर कंपनी टिर्या बडवताहेत, पण डॉ. मनमोहन सिंह सरकार 10 वर्षे असताना महिलांना संसदेत व विधिमंडळात 33 टक्के आरक्षण देण्याचा निर्णय हा होऊ शकला नाही. सोनिया गांधी या त्या वेळी रिमोट कंट्रोल होत्या ना? मग त्यांच्या रिमोटची बॅटरी लालूप्रसाद आणि मुलायमसिंह यांच्यासमोर का चालली नाही? विस्मृतीत गेलेल्या राहुल गांधींना अनेक गोष्टी ‘स्मृती’ मिळवून देण्यासाठी खमक्या आहेत.
महाराष्ट्रात तर काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेसची तर्हाच न्यारी झाली आहे. शरद पवार एकदा बोहल्यावर चढतात काय पुन्हा उतरतात पण काय? आज 80 वर्षाच्या उंबरठ्यावर असलेल्या शरद पवारांनी ‘मी सांगेन युक्तीच्या गोष्टी चार!’ अशा मार्गदर्शनाच्या भूमिकेत वावरायला हवं, पण आजन्म पक्षाध्यक्षपद राखण्याच्या दृष्टीने राष्ट्रवादी काँग्रेस स्थापन करताना कोणते तत्त्व स्वीकारले त्या तत्त्वाला पक्ष त्या वर्षी जन्माला घातला त्याच वर्षी तिलांजली देत सोनिया काँग्रेसशी हातमिळवणी केली. 1999 साली टिळक भवनात शरद पवारांच्या काँग्रेस ‘त्यागा’नंतर बॅ. रामराव आदिक, विलासराव देशमुख, पतंगराव कदम, रोहिदास पाटील यांच्यापासून समस्त काँग्रेस नेत्यांनी पवारांवर जे तोंडसुख घेतले होते ती 1999 सालची टिळक भवनातली भाषणे त्या वेळी काम करणार्यांच्या विस्मृतीत गेलेली नाहीत. कृपाशंकर सिंह सारखे नेते तर ‘यह कौनसी राष्ट्रवादी? यह तो अवसरवादी काँग्रेस!’ अशी संभावना करीत होते. शरद पवारांनी काँगे्रस पक्षात असताना साधी दुसरी फळी तयार केली नव्हती, असा आरोप याच टिळक भवनात करण्यात आला होता. शरद पवार यांनी काँग्रेस पक्ष सोडला ज्या कारणासाठी त्या सोनिया गांधींच्या विदेशी मूळ हा मुद्दा सोयीस्करपणे विसरून वांद्रे-वरळी सागरी सेतूला राजीव गांधी यांचे नाव सोनिया गांधी यांना बरे वाटावे म्हणून सुचवताना शरद पवारांना कोणत्याही दिग्गज मराठी साहित्यिक, नेत्याचे नाव आठवले नाही. सगळे पक्ष फोडून तयार केलेल्या व दुसर्या पक्षातून छगन भुजबळ, गणेश नाईक, धनंजय मुंडे, आनंद परांजपे, समीर भुजबळ, पंकज भुजबळ अशा असंख्य मुलांना पळवून बनविण्यात आलेल्या राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाबद्दल लोक काय म्हणणार? रायगड जिल्हा तटकरे कुटुंबीयांना आंदण देणार्या शरद पवारांनी त्यांचे ‘खजांजी’ म्हणून काम करणार्या प्रभाकर धारकर परिवाराला काय दिले? वसंत चव्हाणसारखा दिग्गज नेता निवर्तल्यानंतर त्यांच्या पत्नीने राज्यसभा मिळेल व वसंतरावांची स्वप्ने पूर्ण करू म्हणून नोकरीचा राजीनामा दिला, पण त्यांच्याऐवजी सुप्रिया सुळे यांना बाळासाहेब ठाकरे यांच्या आशीर्वादाने राज्यसभेवर पाठवले हे कन्याप्रेम नव्हते का? खरे आहे, शरदराव आपण म्हणालात ते की मी माझ्या पोरांचे लाड करतो दुसर्यांच्या पोरांचे लाड मी कशाला पुरवू? म्हणूनच अजितदादांच्या ‘पार्थ’ला प्रारंभी विरोध करताना तोही कुणाचा, आपल्या पुतण्याचाच मुलगा आहे हे विसरलात? सुप्रिया ती आपली आणि पार्थ कोण? आता शेवटी माढामध्ये वातावरण फिरले आणि अजितदादांचा संताप उफाळून आला तेव्हा आपली इच्छा ‘मावळ’ली आणि पार्थसाठी तयार झालात? तिथेपण पुन्हा आपलीच सोंगटी वाजावी म्हणून रोहितकरवी आग्रह पुढे आणल्याची चर्चा आहे. जरा आपले मानसपुत्र आव्हाडसाहेब यांना परिस्थितीचे भान करून द्या पवारसाहेब! पोरं पळविणारी टोळी असा भाजपवर आरोप करणे राष्ट्रवादीच्या नेत्याला शोभते का? अवधूत वाघ आणि नरेंद्र पवार यांनी उत्तर तर दिले आहेच, पण आपले परमप्रिय मित्र बाळासाहेब ठाकरे यांचे चिरंजीव उद्धव ठाकरे यांनी आम्ही आमच्या पोरांबरोबरच दुसर्यांच्या पोरांचेही लाड करतो, लाड पुरवतो. त्यांना धुणीभांडी करण्यासाठी वापरत नाही, ही जी सणसणीत लगावली त्यामुळे तमाम राष्ट्रवादीवाल्यांचे गाल लाल झाले असतील. एका बाजूला यशवंतरावांचे नाव घ्यायचे आणि दुसर्या बाजूला यशवंतरावांच्या विचार संस्कृतीला मूठमाती द्यायची हे शोभत नाही आपल्यासारख्या दिग्गज नेत्याला. शिवाजीराव आढळराव पाटीलसारख्या दिग्गज नेत्यासमोर शिवसेनेतून आयात करून ‘अमोल’ला उभे करण्याचा घाट घातला. हा अमोल पण पळवलातच ना? आनंद परांजपे यांना काय कमी केले होते शिवसेनेने. शिवसेनेने प्रवक्ता बनवले, प्रकाश परांजपे यांचा पुत्र म्हणून कल्याणमधून डावखरेंसारख्या नेत्याला पराभूत करून दिल्लीला पाठवले. त्या स्वतःची कोणतीही पार्श्वभूमी नसणार्या आनंद परांजपेंना आव्हाडांच्या सांगण्यावरून राष्ट्रवादीत आणून काय दिलेत? हाही मुलगा पळवलाच ना? आज पुन्हा त्याला बळीचा बकरा बनविण्यासाठी ठाण्याला उभा केलात. राज्यसभेची मुदत 2020च्या एप्रिलपर्यंत असल्याचे आपल्याला आधी ‘माढा’च्या बोहल्यावर चढताना विस्मृतीत गेले होते का? आता पार्थला जागा मोकळी करताना एप्रिल 2020ची मुदत एकदम अचानक आठवली?
भास्कर जाधवांच्या मुलाने बंडखोरी केली, नवाब मलिकांचा भाऊ मनसेत गेला, विजयसिंह मोहिते पाटलांच्या घरातली व्यक्ती कमळ घेऊ लागली तेव्हा न बोलणारे, हीना गावित भाजपत गेल्याबरोबर डॉ. विजयकुमार गावितांवर कारवाई करणारी राष्ट्रवादी काँग्रेस, काय हेच तुमचे आभासी प्रेम? मराठा, मुस्लीम आणि आदिवासी यांच्यातसुद्धा आपण भेदभाव करता? वर्षानुवर्षे सत्तेची फळे चाखताना, सत्ता उपभोगताना मराठा, मुस्लीम, धनगर आरक्षण आठवले नाही. महिला, शेतकरी आठवले नाहीत. शिवस्मारक, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्मारकाची वीटही 15 वर्षे सत्ता भोगणार्या दोन्ही काँग्रेसवाल्यांना ठेवता आली नाही आणि जनतेने 2014 साली सत्तेवरून उखडून फेकले तेव्हा या सार्या गोष्टी तुम्हाला आठवायला लागल्यात? आज देवेंद्र फडणवीस सरकारने किमान 50 लाख शेतकर्यांच्या खात्यात रकमा जमा केल्यात. विकासकामांची जंत्री समोर उभी केली. स्मारकांची भूमिपूजने झाली तेव्हा आता तुम्हाला बांधावरचा शेतकरी, शेतमजूर, काम करणारी महिला आठवली काय? हेच सर्व जण सर्व गोष्टी ‘स्मृती’मध्ये ठेवून 2019 मध्ये लोकसभा निवडणुकीत तुमचा हिशेब चुकता करतील यात वाद नाही. कृपा करून लोकांना मूर्ख समजण्याचे पाप करू नका.
-योगेश त्रिवेदी, मंत्रालय प्रहर